Sameining sjóðanna
Lífeyrissjóður starfsmanna Reykjavíkurborgar var stofnaður 2. janúar 1930 og hét þá Eftirlaunasjóður Reykjavíkurborgar. Reykjavíkurborg annaðist rekstur sjóðsins til 1. júní 1999, en þá tók Brú lífeyrissjóður við umsýslu sjóðsins. Lífeyrissjóðnum var lokað fyrir nýjum sjóðsfélögum þann 1. júlí 1998.
Árið 2024 sameinaðist Lífeyrissjóður starfsmanna Reykjavíkurborgar við Brú lífeyrissjóð og stofnuð var deild sem heitir R þar sem haldið er utan um rekstur, eignir, skuldir og skuldbindingar LsRb. Meginforsendan fyrir sameiningunni var að áfallin réttindi og réttindaávinnsla sjóðfélaga til framtíðar yrði óbreytt sem og bakábyrgð Reykjavíkurborgar. Sameiningin leiðir bæði til fjárhagslegs ávinnings sem og betri nýtingu starfsfólks sjóðsins.
Aðild að R deild
Þeir einir hafa rétt til að greiða áfram til R deildar sem voru sjóðfélagar í LsRb í júní 1998, hafa átt aðild að sjóðnum óslitið frá þeim tíma, eru í eigi minna en hálfu starfi og taka kjör samkvæmt kjarasamningum. Hafi iðgjaldagreiðsla sjóðfélaga fallið niður vegna launalauss leyfis eða veikinda á viðkomandi rétt til að hefja aftur greiðslu iðgjalda innan 12 mánaða frá því að greiðsla iðgjalda féll niður. Annars er um að ræða geymd réttindi.
Réttindaöflun
Með greiðslu iðgjalda afla sjóðfélagar sér réttinda til eftirlauna, makalífeyris, barnalífeyris og örorkulífeyris. Réttindi eru tryggð með bakábyrgð launagreiðanda og þau myndast með tíma og hlutfalli starfs. Almennt er réttindaávinnslan 2% á ári af dagvinnulaunum fyrir fullt starf. Hlutastarf skilar hlutfallslegum réttindum en iðgjald greiðist einnig af vaktaálagi, orlofs- og persónuuppbót. Þeir sem vinna minna en 50% starf eiga ekki aðild að R deild. Ekki er greitt iðgjald af yfirvinnu.
Eftirlaun
Þeir sem eru orðnir 65 ára og hafa látið af störfum geta hafið töku lífeyris. Mögulegt er að hefja lífeyristöku fyrr ef sjóðfélagi hefur náð 95 ára reglunni sem er samanlagður sjóðfélagaaldur og lífaldur. Sjóðfélögum sem nálgast 95 ára regluna er bent á að leita sér ráðgjafar hjá lífeyrisfulltrúa.
Viðmiðunarlaun lífeyris eru almennt þau dagvinnulaun sem sjóðfélagi hafði við starfslok. Þrjár undantekningar geta verið á því.
- Ef sjóðfélagi var í hærra launuðu starfi eða störfum í að minnsta kosti tíu á fyrr á sjóðfélagatíma sínum, skal miða við hæst launaða starfið, hafi hann verið í því að lágmarki í tíu ár. Annars er miðað við það starf, sem hann að viðbættum enn hærra launuðum störfum, gengdi í að minnsta kosti tíu ár.
- Ef sjóðfélagi hefur öðlast rétt til að hefja töku lífeyris en ákveðið að fresta því og tekið eftir það við lægra launuðu starfi en það sem hann var í áður, skal miða lífeyrinn við starfið sem var hærra launað.
- Ef sjóðfélagi var í hærra launuðu starfi en þurfti af heilsufarsástæðum að láta af stöðu sinni og tók við öðru lægra launuðu starfi skal miða lífeyrinn við hærra launaða starfið.
Réttindi í B deild innan R deildar
Hafi sjóðfélagi ekki uppfyllt skilyrði um ráðningu, starfshlutfall og starfstíma hjá launagreiðanda á hann svokölluð réttindi í B deild innan R deildar Brúar. Aðrar reglur gilda um þau réttindi. Réttur til töku lífeyris miðast þá við 67 ára aldur. Ákveði sjóðfélagi að hefja lífeyristöku síðar hækkar lífeyrinn fyrir hvern mánuð eða brot úr mánuði sem töku lífeyris er frestað. Hefji sjóðfélagi lífeyristöku fyrr lækkar lífeyrinn fyrir hvern mánuð eða brot úr mánuði sem töku lífeyris er flýtt.
Réttindi í B deild miðast við ákveðna grundvallarfjárhæð, kr. 122.203 uppreiknað m.v. vísitölu neysluverðs til verðtryggingar í júní 2016.
Í stuttu máli:
- Lífeyrisaldur 65 ára.
- 95 ára regla - möguleiki á að fara fyrr á lífeyri.
- 95 ára regla = (lífaldur+starfsaldur).
- Ávinnsla 2% á ári af 100% launum.
- Viðmiðunarlaun lífeyris dagvinnulaun við starfslok, ath þó undantekningar.
- Réttindi í B deild - önnur réttindi.
Makalífeyrir
Við fráfall sjóðfélaga hefur maki rétt á 50% af áunnum réttindum hans ævilangt. Hafi sjóðfélagi látist í starfi eða í beinu framhaldi af töku eftirlauna af starfi greiðist 20% viðbótarálag á makalífeyri miðað við fullt starf sjóðfélaga. Makalífeyrir fellur niður ef maki hefur sambúð að nýju.
Eigi sjóðfélagi réttindi í B deild innan R deildar greiðist fullur makalífeyrir í 36 mánuði og helmings makalífeyrir í aðra 24 mánuði eftir það, en ekki ævilangt.
Í stuttu máli:
- Makalífeyrir er a.m.k. 50% af áunnum réttindum sjóðfélaga.
- Maki fær 20% viðbót ef sjóðfélagi hefur látist í starfi eða á eftirlaunum í beinu framhaldi af starfi.
- Fellur niður við nýja sambúð.
- Réttindi í B deild - önnur réttindi.
Barnalífeyrir
Hafi sjóðfélagi látist hafa börn hans, yngri en 18 ára, rétt á að sækja um barnalífeyri.
Réttur þessi gildir jafnt fyrir börn, kjörbörn og fósturbörn, sem sjóðfélagi hefur framfært að mestu eða öllu leyti.
Sjóðfélagi sem á réttindi í B deild innan R deildar ávinnur börnum sínum ekki rétt til barnalífeyris.
Í stuttu máli:
- Barnalífeyrir greiddur til barna látins sjóðfélaga til 18 ára aldurs.
- Réttindi í B deild - enginn barnalífeyrir.
Örorkulífeyrir
Þeir sem greitt hafa til sjóðsins í a.m.k. þrjú ár og a.m.k. í sex mánuði á undanfarandi 12 mánuðum og hafa verið metnir af lækni til meira en 10% örorku geta átt rétt á örorkulífeyri.
Örorkulífeyrir er framreiknaður til 65 ára aldurs að ákveðnum forsendum uppfylltum (miðað er við þau réttindi sem sjóðfélagi hefði átt hefði hann greitt iðgjöld á sömu forsendum til ellilífeyrisaldurs).
Örorkulífeyrir fer eftir mati á örorkuprósentu (dæmi: 45% örorka veitir 45% réttindi).
Sótt er um örörkulífeyri rafrænt. Ítarlegt læknisvottorð (Læknisvottorð v/umsóknar um örorkubætur) þarf að fylgja umsókninni, má ekki vera eldra en þriggja mánaða.
Eigi sjóðfélagi réttindi í B deild innan R deildar gilda önnur og strangari skilyrði um rétt til örorkulífeyris.
Í stuttu máli:
- Miðað við a.m.k. 10% örorkumat
- Lágmarkstími iðgjaldagreiðslu
- Framreiknað til 65 ára aldurs að ákveðnum skilyrðum uppfylltum
- Réttindi í B deild - önnur réttindi
Meðaltalsregla eða eftirmannsregla
Viðmið lífeyris getur verið annað hvort samkvæmt meðaltalsreglu eða eftirmannsreglu. Hægt er að fá þriggja mánaða frest til að velja eftirmannsreglu. Meðaltalsreglan er meginregla og fara sjóðfélagar sjálfkrafa á hana, velji þeir ekki eftirmannsreglu. Hægt er að færa sig af eftirmannsreglu yfir á meðaltalsreglu, en ekki öfugt.
- Meðaltalsregla: Almenna reglan er sú að lífeyrir breytist mánaðarlega skv. vísitölu launa opinberra starfsmanna. Lífeyrir miðast við lokastarfslaun sjóðfélaga og vísitölu launa opinberra starfsmanna fylgt. Allir sem eiga geymd réttindi fara á meðaltalsreglu.
- Eftirmannsregla: Þeir sem hefja töku lífeyris í beinu framhaldi af starfi geta óskað eftir að lífeyrir fylgi launum eftirmanns. Lífeyrir miðast þá við laun eftirmanns sjóðfélaga í starfi og fylgir kjarasamningum.
32 ára regla eða 95 ára regla
Eigi sjóðfélagi kost á báðum reglunum, 32 ára reglunni og 95 ára reglunni, þarf hann að velja hvorri reglunni hann vilji fylgja og er það val óafturkræft.
32 ára reglan
Sjóðfélagar sem greitt hafa iðgjöld til sjóðsins í 32 ár hafa val um að launagreiðandi greiði einnig þeirra framlag í iðgjöldum eða 4%. Kallast það að verða iðgjaldafrír. Þeir sem kjósa að verða iðgjaldafríir við 32 ára markið geta hafið töku lífeyris í fyrsta lagi 65 ára. Þeir sem kjósa 32 ára regluna ávinna sér 1% í réttindi á ári miðað við fullt starf, í stað 2%, fram til 65 ára aldurs. Láti sjóðfélagi ekki af störfum við 65 ára lífeyristökualdur ávinnur hann sér 2% í réttindi á ári miðað við fullt starf frá og með þeim tímamótum.
Neðangreint dæmi miðast við sjóðfélaga í fullu starfi (100% starfshlutfall).
- Sjóðfélagi sem byrjaði að greiða í sjóðinn 30 ára og hefur verið í fullu starfi í 32 ár eða til 62 ára aldurs, ávinnur sér 64% réttindi (2% x 32 ár m.v. 100% starf = 64% réttindi).
- Frá 62 ára aldri til 65 ára aldurs ávinnur sjóðfélagi á 32 ára reglunni sér 1% á ári miðað við fullt starf, samtals 3% (1% x 3 ár m.v. 100% starf = 3% réttindi).
- Ákveði sjóðfélagi að hefja töku lífeyris við 65 ára aldur hefur hann áunnið sér 67% réttindi (64% + 3% = 67% réttindi).
- Frá 65 ára aldri til 70 ára aldurs ávinnur sjóðfélagi á 32 ára reglunni sér 2% réttindi á ári miðað við fullt starf, samtals 10% (2% x 5 ár m.v. 100% starf = 10% réttindi).
- Ákveði sjóðfélagi að hefja töku lífeyris við 70 ára aldur hefur hann áunnið sér 77% réttindi (64% + 3% + 10% = 77% réttindi).
95 ára reglan
Þeir sem hafa möguleika á að ná 95 árum í samanlögðum iðgjaldatíma til sjóðsins og lífaldri, fyrir 64 ára aldur, ná svokallaðri 95 ára reglu. Við 95 ára reglu markið greiðir launagreiðandi 4% hlut í iðgjöldum sjóðfélaga, þ.e. sjóðfélagar verða iðgjaldafríir. Hámarksréttindi sjóðfélaga við 95 ára reglu markið er 64%.
Þeir sem ná 95 ára reglu geta hafið töku lífeyris fyrir 65 ára aldur, en þó aldrei fyrr en þeir hafa náð 60 ára aldri. Þeir sem kjósa 95 ára regluna ávinna sér 1% í réttindi á ári, miðað við fullt starf, þangað til 60 ára aldri er náð, en eftir 60 ára aldur 2% í réttindi á ári, miðað við fullt starf. Hafi sjóðfélagi áunnið sér 64% réttindi áður en 95 ára reglu er náð halda iðgjaldagreiðslur áfram til sjóðsins þangað til reglu er náð.
Neðangreint dæmi miðast við sjóðfélaga í fullu starfi (100% starfshlutfall).
- Sjóðfélagi sem byrjaði að greiða í sjóðinn 21 árs nær 95 ára reglunni þegar hann verður 58 ára. Hann hefur þá greitt í sjóðinn í 37 ár (58 ára + 37 ára iðgjaldagreiðslutími = 95 ár).
- Áunninn lífeyrisréttur við 95 ára reglu markið er 64%.
- Frá 58 ára aldri til 60 ára aldurs ávinnur sjóðfélagi á 95 ára reglunni sér 1% á ári miðað við fullt starf, samtals 2% (1% x 2 ár m.v. 100% starf = 2% réttindi).
- Ákveði sjóðfélagi að hefja töku lífeyris við 60 ára aldur hefur hann áunnið sér 66% réttindi (64% + 2% = 66% réttindi).
- Frá 60 ára aldri til 70 ára aldurs ávinnur sjóðfélagi á 95 ára reglunni sér 2% réttindi á ári miðað við fullt starf, samtals 20% (2% x 10 ár m.v. 100% starf = 20% réttindi).
- Ákveði sjóðfélagi að hefja töku lífeyris við 70 ára aldur hefur hann áunnið sér 86% réttindi (64% + 2% + 20% = 86% réttindi).